Spektrum autyzmu
Co to jest autyzm?
Autyzm to nie choroba, lecz zaburzenie neurorozwojowe, czyli różnice w rozwoju mózgu i ukladu nerwowego, które wpływają na komunikację, interakcje społeczne i zachowania. Jest stanem – odmiennym sposobem myślenia i odczuwania świata.Osoby w spektrum autyzmu mogą doświadczać świata w sposób inny niż osoby neurotypowane, co może prowadzić do trudności, ale także do unikalnych talentów i zdolności. Autyzm towarzyszy osobie przez całe życie i nie można go "wyleczyć", ale wczesne rozpoznanie, szybka diagnoza w połączeniu z działaniami terapeutycznymi są w stanie zapewnić autystycznym dzieciom dobre warunki rozwojowe na wczesnym etapie. Przyczyny autyzmu nie są w pełni znane – wpływ na jego ujawnienie się mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Dla skrótowego określenia spektrum autyzmu używa się najczęściej angielskiego ASD (Autism Spectrum Disorder); odpowiednikiem w języku polskim jest określenie: całościowe zaburzenia rozwojowe (CZR).
2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu
Symptomy - jak rozpoznać, na jakie zachowania zwrócić uwagę
Opis objawów zaczerpnięty z NIEPUBLICZNEJ PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ INSTYTUTU WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA
Do objawów, które zdecydowanie powinny zaniepokoić rodziców i opiekunów, należą:
- brak kontaktu wzrokowego,
- brak reakcji na imię,
- brak umiejętności zabawy,
- brak dążenia do nawiązywania relacji z dorosłymi i rówieśnikami,
- trudności w okazywaniu emocji,
- bardzo słabe rozumienie poleceń,
- brak lub nieprawidłowy rozwój mowy,
- manieryzmy ruchowe,
- specyficzne zainteresowania,
- trudności w akceptowaniu zmian,
- występowanie zachowań agresywnych i autoagresywnych.
Komunikacja społeczna i interakcje społeczne dziecka
- dziecko wydaje się być we własnym świecie,
- unika kontaktu wzrokowego,
- nie reaguje na własne imię,
- woli być samo,
- woli bawić się z innymi, ale nie wie jak,
- ma trudności z tworzeniem i utrzymywaniem relacji,
- nawiązuje kontakt w nietypowy sposób,
- ma trudności z rozpoczęciem, prowadzeniem lub zakończeniem rozmowy,
- ma trudności z trzymaniem się tematu,
- ma trudności ze zrozumieniem mowy ciała, wyrazu twarzy i tonu głosu,
- potrzebuje pomocy, aby zrozumieć jak zachować się w różnych sytuacjach,
- może mieć opóźniony rozwój mowy lub ograniczone słownictwo,
- może dosłownie rozumieć słowa,
- może mieć szeroki zasób słów, ale trudności z ich zastosowaniem.
Wzorce zachowań i zainteresowań
- powtarzające się ruchy,
- nietypowy, osobliwy język,
- powtarzanie słów i zdań,
- trzepotanie palcami, kręcenie się, kołysanie,
- woli strukturę i rutynę,
- nie lubi niespodzianek i zmian,
- interesuje się jednym tematem,
- ma nietypowe zainteresowania,
- obsesyjnie myśli i mówi o jednym temacie,
- potrafi nieustannie powtarzać tę samą czynność,
- niedostateczna lub nadmierna wrażliwość,
- nietypowa reakcja na ból, to co widzi, słyszy.
Typowe trudności towarzyszące
- trudności z regulacją emocjonalną,
- problemy ze snem,
- problemy z jedzeniem,
- brak aktywności,
- nadaktywność
Diagnoza
W przedszkolu nauczyciele mają obowiązek prowadzić obserwacje pedagogiczne dzieci, o których wyniku i wnioskach zawsze informowani są rodzice. Jeżeli obserwujemy niepokojące zachowania, trudności rozwojowe i edukacyjne rekomendujemy rodzicom konieczność dalszej diagnostyki. Dla postawienia pewnej diagnozy zawsze niezbędna jest wizyta w poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz przeprowadzenie pełnej, standaryzowanej diagnozy. Naszą najbliższą poradnią, z którą współpracujemy jest Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 20 przy ul. Powstańców Śląskich 17. , która obejmuje opieką dzieci z bemowskich szkół i przedszkoli. Poradnia diagnozuje dzieci w kierunku spektrum autyzmu. Po dokonaniu diagnozy, na wniosek rodziców Zespół Orzekający wydaje orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które należy dostarczyć do przedszkola.
Diagnozę oraz orzekanie spektrum autyzmu prowadzą także inne poradnie psychologiczno-pedagogiczne w Warszawie, których adresy znajdziesz TUTAJ.
Terapia i pomoc
W naszym przedszkolu dziecko posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane w uwagi na spektrum autyzmu ma zapewnione zajecia rewalidacyjne oraz z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej prowadzone przez specjalistów: psychologa, pedagoga specjalnego, logopedę, terapeutę SI, wsparcie nauczyciela współorganizującego kształcenie integracyjne. Przedszkole realizuje również zajęcia z zakresu Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka.
Wczesne Wspomaganie Rozwoju oraz wiele innych zajęć terapeutycznych realizuje także Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 20 przy ul. Powstańców Śląskich 17.
Z dziećmi o autyzmie
Do naszego przedszkola uczęszczają dzieci w spektrum autyzmu, nie tylko do grupy integracyjnej, ale także do oddziałów ogólnodostępnych. Bawimy się i uczymy razem, pokonujemy wyzwania codzienności, pomagamy sobie nawzajem. Integracja nie tworzy się sama - to jest nieustająca, codzienna praca z całą grupą, reagowanie i wyjaśnianie sytuacji społecznych, uczenie dzieci różnorodności, rozpoznawania swoich emocji i własnych potrzeb, reagowania w sytuacjach trudnych i wyjaśniania zachowań trudnych, podkreślania, że każde dziecko ma prawo do zabawy i bycia w przedszkolu, z rówieśnikami. Tak ksztaltuje się otwartość na różnorodność, a przede wszystkim jej zrozumienie, szacunek do drugiego człowieka. Ważną rolę w tym procesie odgrywają rodzice. Poniżej kilka podpowiedzi i materiałów jak rozmawiać z dziećmi o autyzmie (kliknij tytuł aby otworzyć filmiki lub audiobooki)
Amazing things Happen - Polish (Narrated by Kayah) - to krótki film o tym, jak funkcjonują osoby z autyzmem
"Osoby z autyzmem widzą świat wyjątkowo, a przy odrobinie wsparcia ze strony przyjaciół mogą się tym z nami podzielić. Autyzm może sprawić, że odkryjesz rzeczy niezwykłe"
Jaś i niebieskie motyle (o nadwrażliwości wzrokowej i słuchowej)
"Kosmita" - animacja w oparciu o fragmenty książki Roksany Jędrzejewskiej - Wróbel "Kosmita"
"Kosmita" Roksana Jędrzejewska-Wróbel (plik PDF)
książka o chłopcu w spektrum autyzmu, zabawne i ciekawe opisy codziennego funkcjonowania dziecka w spektrrum autyzmu widziane oczami siostry.
Mam autyzm, a ty jakie masz wyzwanie?
- film o małej dziewczynce w spektrum autyzmu wyraźnie pokazuje, jak dzieci z autyzmem odbierają bodźce z otoczenia, jak otaczająca je rzeczywistość jest dla nich ogromnym wyzwaniem. Jedno pytanie, które zmieni twoje życie.
Pani Monia na temat autyzmu - zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym
wyjaśniające jak funkcjonują dzieci z autyzmem i jak być dobrym przyjacielem osoby z autyzmem. Wyjaśnia też co to jest świadomość i kłopot nazywany autyzmem - dlaczego to kłopot. Kilka słów o nadwrażliwości słuchowej, wzrokowej, dotykowej, komunikacji oraz o wielu sposobach wyrażania emocji. Czy dzień autyzmu ma swój kolor i symbol? Porady, jak być dobrym przyjacielem. Zajęcia zwierają także zabawy- przerywniki dla dzieci wydłużające koncentrację uwagi.
"Osoba z autyzmem czuje świat inaczej, czasem inaczej pokazuje swoje emocje, ale tak samo jak ty lubi zabawę, chce mieć przyjaciół i chce być szczęśliwa. Bądź dobrym przyjacielem".
"Duże sprawy w małych głowach",
audiobook z obrazkami - dziecko z autyzmem opowiada o sobie. Rozdział 1 o autyzmie, komunikacja dzieci z autyzmem/komunikacja alternatywna-piktogramy i inne trudności w codziennym funkcjonowaniu.
Bajki JiM, których bohaterami/autorami są osoby autystyczne oraz ich rodzice. Fundacja Jaś i Małgosia
Zrozumieć autyzm - dla chcących dowiedzieć się więcej o funkcjonowaniu osób z autyzmem
Czym jest zaburzenie ze spektrum autyzmu" - film jest częścią internetowego kursu "Kwadrans dla terapii" Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka
Podróż Marii - Krótkometrażowy film animowany "Podróż Marii" wyprodukowała Fundacja Orange w Hiszpanii. Rysunki do filmu wykonał grafik i pisarz Miguel Gallardo - ojciec dziewczynki cierpiącej na autyzm. Podróż jest rodzajem przewodnika po pełnym kolorów, miłości, kreatywności i oryginalności, życiu codziennym piętnastoletniej Marii. Podróż rozpoczyna się od uświadomienia sobie przez rodziców dziewczynki jej odmiennego zachowania potwierdzonego diagnozą: autyzm.
